De gemeenschap als ecologische projectontwikkelaar
Het Platteland op zijn kop in Nederland en Vlaanderen.
De prijzen van landbouwgrond zijn hoger dan wat er binnen een generatie mee valt te verdienen. De traditionele verdienmodellen staan ook nog eens onder druk door de grenzen van ons ecosysteem.
Dus de bevolking stapt in om landeigendom vrij te maken voor duurzame landbouw. Voor regeneratieve landbouw die ecosysteemdiensten terug brengt naar het landschap, die zorgt draagt voor de bodem en voor het landschap.
Verder komt er in Nederland druk van woningbouw, energie, en nieuwe natuur op landbouwgrond.
Dit roept dus om een multifunctioneel landschap. Een bril die we maar heel lastig vinden. Met deze bril brengen we het landschap als integraal systeem naar boven, een landschap als een ecosysteem. Een ecosysteem wat we samen vorm willen geven. Een ecosysteem waar we als mens leven vanuit verbondenheid met elkaar en de natuur. De gemeenschap als ecologische projectontwikkelaar. Weinigen zien traditionele projectontwikkelaars graag komen. Ze komen met geld van buiten de regio, zetten flats, een winkelcentrum of een zonnepark neer en gaan weer weg. Er is meer het gevoel dat er waarde wordt onttrokken aan een landschap dan dat er waarde aan wordt toegevoegd.
Dit vraagt om nieuwe concepten voor het platteland. Projectontwikkeling 2.0 waarbij we echte waardes en ecosysteemdiensten terugbrengen vanuit de noden van de bevolking samen met de bevolking.
Projectontwikkeling 2.0
We hebben dus nood aan een nieuwe vorm van projectontwikkeling. Aan landschapsontwikkeling gedreven door een liefde voor de mens en de aarde, Vanuit een wereldbeeld van verbinding. Waar we samen de waardes creëren die we als individuen en traditionele bedrijven niet kunnen creëren. In de praktijk blijkt dat dit werken aan het creeren van gedeelde waardes gepaard gaat met nieuwe vormen van samenwerking en eigendom: hieronder de achterliggende filosofie van hoe het wereldbeeld door de cultuur en onze economische structuren uiteindelijk bijdraagt aan onze manier van landschap ontwikkelen. Hoe vanuit gedeelde waarden wordt gezocht naar andere organisatiestructuren en
Elementen van een regeneratief landschap
Regeneratief
Ons landschap verliest aan een sneltempo dier en plantensoorten, en ontbossing haalt de longen van onze aarde weg. tegelijkertijd verliezen we bodemleven en bodemkwaliteit waardoor het leven op aarde op de lange termijn in het gedrang komt. Duurzaamheid is dus niet meer genoeg we moeten toe naar een regeneratief landschap.
Community based
Maar al te vaak worden boeren onteigend, worden flatgebouwen, zonneparken of winkelcentra neergezet zonder dat er echt geluisterd wordt naar waar burgers op die plek nood aan hebben. Daarom denken wij dat er nood is aan projectontwikkeling vanuit de lokale gemeenschap waarbij waarden en ecosysteemdiensten zoveel mogelijk gerealiseerd worden door de lokale bevolking voor de lokale bevolking. waar kringlopen en waardestromen zoveel mogelijk lokaal gesloten worden.
Multifunctioneel
Het Nederlands landschap staat van alle kanten onder druk, landbouwgrond is hier het duurste ter wereld. En zij komt onder druk te staan door nieuwe natuurontwikkeling, woningbouw en energievoorziening. Van oudsher waren boeren herders van het landschap die ook bomen op hun land hielden als bron van materialen, energievoorziening en jachtterrein. en natuurlijk woonden ze er ook. Deze functies zijn weg-gespecialiseerd in West Europa, maar nu blijkt dat we hier toch te ver in zijn doorgeschoten moeten we weer op zoek naar een multifunctionele invulling van ons landschap.
In verbinding
De aarde zou je kunnen zien als een ecosysteem, als een organisme met longen, een brein, en verschillende energiestromen. Als je het op die manier zou bekijken dan hebben we last van een existentiële crisis. Dan leid de aarde aan een virus. De mensheid als brein is zijn lichaam aan het uitputten. Als je het bekijkt vanuit de evolutie van het menselijk bewustzijn dan zou je kunnen zeggen dat we nu in een stadium van pubertijd zijn, Een stadium waarin we bewust beginnen te worden van onszelf maar niet altijd de keuzes maken die het beste voor ons zijn. De mens begint nu die verbinding opnieuw te maken maar dan vanuit een zelfbewustzijn. De 3 verbindingen
Alle tekeningen door Linda Calciolari
De mens in het westen snakt naar connectie met de natuur. Hij is er een onderdeel van maar in de stenen jungle van de stad is de ervaring soms wat anders. Door de ervaring van verbondenheid en eenheid met de natuur terug te brengen geven we het raamwerk aan ervaring waardoor de mens opnieuw voor zijn huis (de aarde) zorg gaat dragen.
De mens is een sociaal dier. We zijn als soort de groepsnormen aan het ontgroeien ter wille van door ons zelf diep doorvoelde waarheden. Tijdelijk zijn de waarheden door wereldreligies en staten vervangen door een jacht naar eigenbelang. De nieuwe generatie wilt echter meer. Een comfortabel leven ja, maar ook bijdragen aan een betere wereld waar mensen elkaar helpen.
De mens in het westen snakt naar een gevoel van betekenis, Het gevoel dat zij iets bij kan dragen aan de wereld. De mens snakt naar het ontwikkelen van zijn eigen capaciteiten ter wille van de gemeenschap.
Grondeigendom op de schop
De aarde is als we er goed over nadenken is gewoon van zichzelf. George Monbiot benoemde het heel duidelijk met de volgende zin: Wat geeft mensen met meer geld het recht tot een groter deel van onze natuurlijke hulpbronnen?
Tja dat is moeilijk te beantwoorden.
Economy transformers, CLT nederland en stichting grond van bestaan hebben er een concept voor ontwikkeld genaamd drievoudig eigenaarschap. In het kort gaat het uit van de traditionele driedeling van eigenaarschap: de ondernemers, de aarde en de gemeenschap. Een gemeenschap die een ondernemer faciliteert die hun diensten levert terwijl hij voor de aarde zorgt. De gemeenschap koopt de aarde vrij en geeft ze te leen aan de ondernemers. Zo kunnen we als gemeenschap bepalen waar we waarde aan hechten en dat dan samen mogelijk maken.
Je ziet in de praktijk dat burgers zelf samen gaan organiseren dat grond beschikbaar wordt voor (agrarische) ondernemers die er zorg voor willen dragen. Organisaties als Stichting grond van Bestaan, Lenteland, Land van Ons, stichting BD grondbeheer, en Heerenboeren, zijn zomaar een greep uit de Nederlandse organisaties die grond beschikbaar maken voor boeren en ondernemers die er met zorg mee omgaan en de aarde beter achterlaten dan dat ze hem in te leen kregen. Boeren en ondernemers die werken vanuit de kennis dat we de aarde lenen van onze kleinkinderen. En wat dacht je van energiecooperaties van burgers?
Ook zijn landgoedeigenaren hier op hun eigen manier mee bezig. Landgoederen hebben traditioneel een multifunctionele en langetermijnvisie op de invulling van hun land. en geven ruimte aan boeren en ondernemers die vanuit dezelfde intentie willen werken. Een pionier hierin is landgoed grootstal.
Nieuwe organisatievormen
Als we de aarde terug van zichzelf willen maken en de toewijzing van grond voor activiteiten aan de gemeenschap willen overlaten dan zorgt dat voor een organisatievraagstuk. Organisatievormen die plaats maken voor de creativiteit van individuen en tegelijkertijd de ervoor zorgen dat de behoeften van de gehele gemeenschap worden meegenomen. Op dit vlak is er de laatste jaren heel veel moois ontstaan Frederic Laloux heeft er een heel boek over geschreven. Ook de organisatie Economy Transformers is hier flink aan de weg aan het timmeren.
Het Ecosysteem van gemeenschapsgedreven landschapsontwikkeling
